Блогнот. Стихотворения для детей на бурятском языке

Два года назад состоялся разговор с Хамбо Ламой Дамбой Аюшеевым о бурятском языке. Он предложил мне написать методическое пособие по изучению бурятского языка для детей младшего возраста.

Я отказался, так как я не специалист в этом деле. Но наш разговор подвел меня к тому, что я написал в стихотворной форме обращение к родителям. И недавно к каждой главе написал стихотворения для детей на бурятском языке, стремясь как-то способствовать сохранению родного языка.

Публикую с надеждой, что родители помогут своим чадам выучить стихи, тем самым будут развивать родной язык.

Түрэлхи хэлэеэ хамгаалха хүсэл

(Хандалга)

Глава I

1

Хамба ламын даабаряар

Хэлэеэ хамгаалха хүсэл,

Хамта оролдохо бодол,

Хүн бүхэндэ түрэг лэ.

Хэлэеэ мартаһан арад

Хэншье бэшэ болонол,

Эхэ хэлэеэ хамгаалан

Энээхэн наһандаа ябаял.

Хэлэндэ орожо эхилхэдэнь,

Хөөрхэн үритэеэ эжынэр

Хөөрэлдэжэ эхилыт буряадаар,

Хадуужа абахал үгыетнай.

«Эжы, Аба» - эгээл түрүүн

Эхэ хэлэн дээрээ мэдэг лэ,

Эжыһээнь лэ дулдыдаха ха юм

Энээхэн шухала хэрэг.

Тойроод байдаг гэртэхин

Таанадта баһал эрилтэ,

Гэртээ булта буряадаараа

Гэрэлтүүлэн байгты хэлэеэ.

Элинсэгэймнэй алтан һургаал

Эхэл хэлэндэмнэй тааруу,

Хэлэеэ мэдэхэ үритнэй

Хэдыдэшье буянда хүртэхэ.

Хари хэлэнүүдтэ хүүгэднэй

Хожом заатагүй һураха,

Харин түрэлхи хэлэн

Хада мэтэ хамгаалан байха.

Буряад-монгол хэлэмнэй

Баян дэлгэр түүхэтэй,

Алан Гуа эжымнэй

Арьбадхан баяжуулһан арадаа.

Хоертай - гурбатай үхибүүдэй сээжэлдэхэ шүлэгүүд

Эжы

Мама – эжы,

Минии эжы,

Би тандаа дуратайб,

Бэрхэ хүбүүн (басаган) болохоб.

Аба

Папа – аба,

Минии аба,

Баһал тандаа дуратайб,

Буряадмонгол уг гарбалтайб.

Нагаса эжы

Нагаса эжы – эжымни эжы,

Налгайханаар намда хандадаг,

Амтатай эдеэ шанадаг,

Аашалхадамни магтадаг.

Нагаса аба

Нагаса аба – эжымни аба,

Намтай ходо наададаг,

Онтохон гоеор хөөрэдэг,

Олон нааданхай бэлэглэдэг.

Хүгшэн эжы

Хүгшэн эжы – абымни эжы,

Хайрладаг бултыемнай,

Хамгаалдаг бүлыемнай,

Хамтаруулан бидэниие суглуулдаг.

Хүгшэ аба

Хүгшэ аба – үбгэн аба,

Хамаг юумэ мэдэдэг,

Хөөрэхэдэнь ехэ һонин,

Хүхюун зугаатай ябадаг.

Манай бүлэ

Эжы, аба хоерни,

Эжымни эжы – нагаса эжы,

Эжымни – аба нагаса аба,

Абымни эжы – хүгшэн эжы,

Абымни аба – хүгшэ аба.

Би басаганиинь (хүбүүниинь),

Нагаса эжы-абадаа – зээниинь,

Хүгшэ аба-эжыдээ – ашаниинь,

Эгэшэ ахадаа дүүниинь,

Энэ манай эбтэйхэн бүлэ.

Продолжение следует...

Автор: Базаржаб Галсанов